Mijn pelgrimstocht naar Santiago de Compostela

Ik ben er weer! Na 5 weken in mijn eentje op pelgrimstocht te zijn geweest ben ik sinds vorige week weer thuis. En heb ik eindelijk de tijd om daar iets over uit te wijden.
Dat kan ik nu eenmaal het beste door het te schrijven. Ik besef me steeds vaker dat ik me beter uit kan drukken op schrift. Als ik het probeer uit te leggen in een gesprek met iemand komt het er gewoon nooit zo soepel uit. Zet me daarentegen achter een toetsenbord en ik loop leeg.

Veel vragen werden me vooraf wel gesteld maar ik proefde ook de niet gestelde vragen in de blikken bij het aankondigen van mijn plannen. Ik vind het echter geen probleem en zelfs wel fijn om mijn verhaal te delen. Voordat ik aan mijn pelgrimstocht begon heb ik zelf erg veel gelezen over de Camino Frances. Het meest interessante van die verhalen vond ik altijd de reden. Wat maakt nou dat iemand een pelgrimstocht gaat lopen. Moet je dan perse ergens naar op zoek zijn of zijn er ook mensen die het gewoon leuk vinden om zo’n eind te gaan wandelen? Terwijl niet iedereen dat wil delen. En dat snap ik ook. Het is nogal persoonlijk. Ik ben wat dat betreft een open boek en heb nooit een geheim gemaakt van mijn beweegredenen. Maar het is soms gewoon lastig onder woorden te brengen. Helemaal omdat ik daar zelf ook nog zoekende naar was.

Waarom op pelgrimstocht?

Er wordt gezegd dat de Camino je roept. ‘The camino is calling’. En hoe bizar of vaag dat misschien ook klinkt toch heb ik dat echt zo gevoeld. Jaren geleden hoorde ik al eens over de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. In 2012 volgde ik de blog van een Canadees stel dat tegelijk met ons op wereldreis was. Na hun, en ons, Zuid-Amerika avontuur vertrokken ze naar Europa en liepen de Camino Frances. Wat ik me er vooral van herinner is dat ik dacht ‘Wie gaat er nu zo primitief reizen en op dormrooms slapen? Als je geld wilt besparen kun je beter naar Azië gaan’. Kortom; ik had nooit gedacht dat ik dat zelf nog eens uit vrije wil zou gaan doen. Niet om goedkoop te reizen, niet om iets van Noord-Spanje te zien maar omdat ik echt heel graag als pelgrim naar Santiago de Compostela wilde wandelen.

Wanneer de Camino mij riep weet ik nog precies. Bijna op de minuut af. Het was 25 februari 2016 en ik zat thuis op de bank, herstellende van burn-out verschijnselen. Ik had toen al besloten dat als ik me weer beter zou voelen ik een paar maanden van mijn gespaarde levensloopverlof op zou nemen. Een sabbatical dus. Manlief had daar geen behoefte aan dus was al snel besloten dat ik 4 maanden in mijn eentje vrij zou nemen. Wanneer dat zou zijn wist ik toen nog niet. Maar ik wist wel dat ik niet 4 maanden thuis wilde zijn als manlief aan het werk was.

De camino roept

In de weken voorafgaand aan deze dag was de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela al een paar keer voorbij gekomen. In boeken die ik las, niet zijnde boeken over de Camino. In de vakantieplannen die we maakten, naar de Bourgogne & San Sebastian. Beide plaatsen waar de Camino langs loopt. Tijdens onze vakantie in de Bourgogne stond er zelfs een pelgrim voor de deur van ons vakantiehuisje om water te vragen. En ik zag een aflevering van de geweldige serie ‘De weg naar Santiago’.
En opeens viel het kwartje. Waar ik eerder nog dacht aan een paar weken mediteren en yoga in een ashram in India wist ik het ineens; ik moest naar Santiago wandelen!

Vanaf dat moment voelde het alsof de donkere wolken boven mijn hoofd wegtrokken. Dat heb ik echt zo beleefd. De reden dat ik de datum nog precies weet is omdat ik het in mijn agenda heb gezet. En manlief een berichtje heb gestuurd met de tekst ‘Ik leg een fles Champagne koud, het gaat goed komen’.

Wat vind je man er van dat je alleen gaat lopen?

Dat was toch wel de meest gehoorde eerste reactie als ik vertelde dat ik in mijn eentje naar Santiago de Compostela ging lopen.

En dus niet: Hoe kom je er bij om in je eentje 800 kilometer door Noord-Spanje te gaan wandelen? Of waarom? Ik ben van huis uit tenslotte wel katholiek maar niet religieus opgevoed. Terwijl het in de basis toch een katholieke bedevaartsroute is.

Maar nee hoor, wat manlief er van vond was schijnbaar veel interessanter dan mijn eigen motivatie. Manlief kreeg aan zijn kant dezelfde vraag; wat vind jij er van?
Ik werd zelfs twee keer ‘gewaarschuwd’ dat het niet vreemd is als iemand na het lopen van een pelgrimstocht ineens wil scheiden. Daarmee toch lichtelijk de suggestie wekkend dat een wankelend huwelijk misschien wel de reden was van deze beslissing.

Eenmaal onderweg kwam ik er achter dat ik niet de enige vrouwelijke pelgrim was die vreemde blikken had gekregen. Daar hadden meer alleen reizende vrouwen met een partner ervaring mee. Ook onderweg werd me nog regelmatig gevraagd of mijn man niet mee had gewild. Uiteindelijk heb ik maar gewoon geantwoord ‘He was not invited’ 😉 En dat was hij ook niet.

Gelukkig konden wij er zelf hartelijk om lachen. Want alhoewel we al vele jaren samen zijn en het liefst samen op reis gaan, wist manlief dat dit iets was dat ik alleen moest doen.

Wanneer ben je nou pelgrim in plaats van een langeafstandswandelaar?

Hier heb ik veel over nagedacht omdat ik al voor vertrek voelde dat ik als pelgrim zou gaan. En het antwoord ligt ergens tussen een citaat dat ik las in het Informatieboekje Sint Jacobs Route & de omschrijving die een medepelgrim gaf in het Engelstalige Facebook forum:

‘Een pelgrim is iemand die een reis maakt met een bedoeling, bijvoorbeeld om na te denken over het leven, respect te betuigen aan iets of iemand, inspiratie te verkrijgen, tot bezinning te komen, afstand te nemen van het dagelijks leven, ‘er geweest te zijn’ of om andere mensen te ontmoeten.

‘A pilgrim is someone who:
– has mastered the art of doing laundry in a sink
– enjoys first and second breakfasts all before 9:30am
– knows how to make every single item in their pack into a multipurpose tool
– carries three week old chorizo in their pack as emergency food
– sports a two-tone tan that makes people laugh when you go swimming
– measures their day in kms not minutes
– never is fully rid of sand, dust or rocks from their footwear
– has highly informed opinions about socks
– has mastered the art of waking up, getting dressed, getting geared up and getting going all in the dark
– hates rustling plastic bags
– thinks that a glass of vino tinto for second breakfast is a perfectly fine alternative to orange juice.’

Beide beschrijvingen waren op mij van toepassing 😀

Alhoewel ik het opstaan en aankleden in het donker nooit helemaal onder de knie heb gekregen. Eén keer kwam ik er na 10 kilometer achter dat ik mijn wandelbroek binnenstebuiten aan had…

Ik voel me ook nog steeds geen wandelaar. Thuis heb ik mijn wandelschoenen namelijk onmiddellijk weer omgeruild voor hardloopschoenen.

Wat heeft de camino me gebracht?

Een andere bekende uitspraak over de pelgrimstocht is; ‘The Camino does not give you what you want, it gives you what you need’.

En wat ik nodig had was tijd voor mezelf. Tijd om er achter te komen waarom ik toch altijd zo gestrest ben. Niet alleen in de file, niet perse op het werk of door de lange werkdagen, eigenlijk gewoon altijd. Ik had altijd een opgejaagd gevoel in mijn lichaam en was nooit echt in het nu. Ik maakte me druk over dingen uit het verleden, die ik anders had willen doen maar niet meer kon veranderen. Of ik was al weer bezig met de toekomst. Vooral met to-do lijstjes. En die lijstjes werden zelden korter, alleen maar langer.

Maar als je 800 kilometer in je eentje gaat wandelen dan wordt het leven heel overzichtelijk; Walk. Eat. Sleep. Repeat. En zo ver van mijn vertrouwde leventje kon ik ineens veel beter naar mezelf luisteren. Of eigenlijk vooral naar mijn lichaam. Het blijkt namelijk dat dat al jaren signalen afgeeft die mij laten weten dat ik het rustiger aan moet doen. Alleen heb ik daar nooit naar geluisterd. Want als anderen hun agenda’s vol kunnen plannen met leuke dingen, fulltime werken, sporten en hobby’s, waarom zou ik dat dan niet kunnen?

Naar mijn lichaam leren luisteren op de camino

Na 4 dagen op de Camino werd ik zwaar verkouden en dat is 6 weken zo gebleven. Keelpijn, hoesten, benauwdheid en een neus vol snot. Gek werd ik er van. Tientallen pakjes met papieren zakdoeken later was ik er van overtuigd dat het niets meer te maken had met een verminderde weerstand door te weinig slaap of gebrek aan vitaminen.

Even Googlen op ‘emotionele betekenis verkoudheid’ en ik vond een hele lijst met klachten en hun betekenis. Bij de beschrijvingen van ‘Verkoudheid’, ‘Ademhaling’ en ‘Hoesten’ vond ik o.a. het volgende; Als de neus verstopt is, wordt de uitwisseling met de omgeving beperkt. Je wilt je terugtrekken, alles komt je neus uit. Misschien is gewoon alles je te veel geworden. Gun je dus de verlangde rust en de afstand van andere mensen. Het hoesten wijst erop dat je onbewust iets kwijt wilt, je wilt bevrijden van iets dat je ergert of belast’.

Met deze woorden in mijn gedachten en in mijn notitieboekje ben ik verder gaan wandelen. En het duurde niet lang voor ik een vergelijking tussen de albergues en de kantoortuin maakte. Beide bezorgen mij namelijke veel te veel prikkels. Waar andere pelgrims vooral klaagden over snurkers of blaren had ik het meest last van telefoonpiepjes en geklets om me heen. En bij elke stap die ik zette besefte ik mij dat ik weliswaar dacht dat ik het zijn van HSP had geaccepteerd maar dat ik daar absoluut niet naar handelde.

Zolang ik niet ga zorgen dat ik aan minder prikkels wordt blootgesteld zal ik me altijd gestrest blijven voelen. En daar was op de Camino geen ontkomen aan. Een nachtje op een privékamer is nou eenmaal niet genoeg om alle prikkels van de dagen ervoor te verwerken. Wat dat betreft was die ashram in India misschien toch een beter idee geweest 😉 Maar dit inzicht heeft me wel geholpen om dingen los te laten. En vooral naar mijn eigen lichaam te luisteren. Dat geeft namelijk precies aan wanneer iets teveel is.

Naast het beter naar mezelf luisteren heeft de Camino me ook geleerd om minder te oordelen over anderen. Zo had ik vooraf echt het idee en het voornemen om het hele stuk te voet af te leggen. Terwijl er nergens staat beschreven dat je een pelgrimstocht lopend moet doen. Ik had mijn mening voor vertrek al klaar over pelgrims die stukken met de bus of de taxi afleggen. Gelukkig was ik daar al iets milder over na het lezen van het hilarische boek ‘Ik ben er even niet. Toen ik me uiteindelijk ook zelf aan die ‘zonden’ begaf besefte ik dat je nooit precies weet hoe een ander zich voelt of wat een ander beweegt. Het gezegde ‘Ieder loopt zijn eigen Camino’ bleek dus ook te kloppen. En het deed niets af aan de vele honderden kilometers die ik wel liep of aan de beleving daarvan.

Het leven na mijn pelgrimstocht

Er gaat geen dag voorbij dat ik niet terugdenk aan mijn pelgrimstocht. Regelmatig met tranen in mijn ogen. Blije tranen zoals manlief het noemt als hij mijn ogen waterig ziet worden. Het geluid van alleen mijn voetstappen, het gevoel van de wind op mijn huid, de prachtige natuur, de stilte daarvan en het gevoel van fysiek sterk zijn door de vele kilometers wandelen met rugzak. Ik zou zo terug gaan. Ondanks de grote hoeveelheid prikkels in de albergues van mijn medepelgrims. Zelfs ondanks de bedbugs die de laatste dagen nog voor mega veel stress zorgden. En ik ga ook terug. Niet voor 5 weken, dat is echt te lang zonder manlief. Maar wel steeds een stukje. Op dezelfde route. En wie weet, mag manlief dan ook een keer mee 😉

En tot die tijd geniet ik weer van het thuis zijn. Met heel bewust een minder volle agenda. Minder afspraken. De to-do lijst is er nog steeds maar daar kijk ik nu anders tegen aan. Waar ik voorheen nog gefrustreerd raakte door alle dingen die ik niet had gedaan kijk ik nu vooral naar de dingen die ik wel heb gedaan. Dat was nog een mooie les op de laatste dag van mijn pelgrimstocht. Ik dacht vooraf dat het mijn een na laatste dag zou zijn van 20 kilometer. Ik ben op mijn gemakje vertrokken en besloot pas gaandeweg dat ik eigenlijk ook wel de laatste 20 kilometer erbij kon doen. Zwaar verkouden en wel. Als ik ’s ochtends met dat idee was gaan lopen had ik er waarschijnlijk tegenop gezien. Terwijl ik met ‘maar’ 20 kilometer in mijn hoofd gewoon relaxed was. Dat kan ik nu ook beter betrekken op dingen thuis; als ik maar 2 to-do dingen plan dan is het alleen maar mooi meegenomen als ik er uiteindelijk 4 of 5 kan afstrepen.

Mijn pelgrimstocht naar Santiago de Compostela heeft me dus wel degelijk meer rust gebracht. Ik hoop dat ik dat gevoel ook kan vasthouden na mijn sabbatical. Maar bovenal is de Camino, letterlijk vertaald ‘de Weg’, voor mij een prachtige metafoor voor het leven. Ieder gaat zijn eigen weg. Ook al zijn er dan wellicht geen gele pijlen om me in de juiste richting te wijzen er zijn wel degelijk signalen. Het is alleen een kwestie van ze willen zien en daar naar luisteren.

Meer lezen?

• Mijn blog over de eerste 2 weken als pelgrim
• Mijn blog over de hilarische laatste 100 km van de Camino Frances